دوشنبه 9 آبان 1390

طرح‌های آمارگیری بخش کشاورزی همزمان با آغاز و پایان سال زراعی و فصل تولید اجرا می شود

به دنبال انتشار مطلبی درخبرگزاری فارس مورخ 26/6/90با عنوان "آمارهای دیرهنگام و ناکافی بخش کشاورزی برای تحقیق و برنامه ریزی "روابط عمومی وزارت جهادکشاورزی به این شبهات پاسخ داده است.در متن این جوابیه آمده است: طرح‌های آمارگیری بر خلاف آمارهای کارشناسی نیازمند صرف وقت زیاد، تامین اعتبار لازم، داشتن نیروی انسانی مجرب و متخصص در بخش آمارگیری کشاورزی همراه با عملیات میدانی است. برای اینکه نتایج طرح آمارگیری مورد اعتماد باشد تمام فعالیت‌ها از جمع‌آوری گرفته تا استخراج ‌باید با دقت و کیفیت قابل قبول ارائه شود، مبالغه نیست اگر عنوان کنیم وزارت جهاد کشاورزی در بین دستگاه‌های دولتی بیشترین حجم اجرای طرح‌های آماری را دارد که به طور مستمر و از سالیان گذشته تاکنون هر ساله با همت و تلاش کارشناسان این وزارتخانه، طرح‌های آمارگیری را اجرا نموده است که بطور مثال می توان طرح آمارگیری از محصولات زراعی نظیرگندم و جو، طرح آمارگیری هزینه تولید محصولات استراتژیک، طرح آمارگیری محصولات دائمی(باغداری)، طرح جدیدی مانند تمام شماری از فعالیت بهره برداران پرورش زنبور عسل کشور و همچنین جمع آوری آمار عملکرد از سازمان ها و زیر بخش ها را نام برد.

توضیح اینکه طرح‌های آمارگیری محصولات زراعی معمولاً بر اساس سال زراعی از اول مهر ماه سال قبل شروع و تا اواخر شهریور سال بعد ادامه دارد. به عنوان مثال طرح آمارگیری گندم و جو و هزینه تولید در سال زراعی 90/89 از اول مهر ماه سال 89 شروع و تا پایان شهریور سال 1390 خاتمه می‌یابد. در طرح آمارگیری گندم و جو و هزینه تولید پس از برگزاری دوره آموزشی برای عوامل اجرایی و انتخاب آمارگیران و بازبینان و اجرای عملیات میدانی از اواخر مرداد ماه با مراجعه به 6800 آبادی نمونه درکل کشور و 480هزار خانوار بهره بردار و تکمیل 85هزار پرسشنامه بهره برداری با استفاده از روش نمونه گیری و فهرست برداری(ده گردشی) انجام می‌شود.

عملیات میدانی طرح حداقل 45 روز به طول می‌انجامد، در حین و یا پس از اجرای عملیات میدانی پرسشنامه های تکمیل شده بازبین ها و گروه‌های نظارتی کنترل می‌شوند و سپس کار داده‌آمایی در استان‌ها شروع و پس از اتمام داده‌آمایی بر اساس برنامه زمانبندی اعلام شده لوح فشرده به دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی ارسال می شود.

فرایند بررسی داده ها به لحاظ فنی در دفتر آمار و فناوری اطلاعات آغاز و کار استخراج از این مرحله شروع می شود که حداقل 6 ماه پس از اجرای عملیات میدانی زمان لازم است تا نتایج نهایی اعلام شود.

همچنین طرح‌های آمارگیری سایر محصولات زراعی، محصولات خاص، هزنیه تولید سایر محصولات زراعی نیز پس از برگزاری دوره آموزشی در کل کشور برای عوامل اجرایی و انتخاب آمارگیران و بازبینان، عمیلات میدانی در اواسط آبان ماه و با مراجعه به حدوداً 10هزار آبادی نمونه در کل کشور و 650 هزارخانوار بهره بردار و قریب به 130هزار پرسشنامه بهره برداری به مدت 45 روز اجرا می‌شود. در بعضی از شهرستان‌ها اجرای طرح آمارگیری محصول مورد نظر بدلیل شرایط نامساعد جوی و سردسیر بودن مناطق و برداشت محصول به طول می‌انجامد که زمان آمارگیری را طولانی‌تر می‌ کنند.همچنین طرح آمارگیری از محصولات دائمی (باغداری) که زمان اجرای آن متفاوت است. طرح آمارگیری باغداری سال 89 با همکاری مرکز آمار ایران در اواخر سال گذشته در کل کشور به اجرا در آمد که نتایج آن توسط مرکز آمار ایران در دست استخراج است و تا اواخر مهر یا آبان ماه سال جاری به صورت مقدماتی انتشار می‌یابد. همان‌گونه که اشاره گردیددر اکثر طرح‌های آمارگیری بخش کشاورزی نیاز به مراجعه مستقیم به بهره برداری و واحدهای بهره برداری است. در خصوص آمار عملکردی از سازمان‌ها و زیر بخش‌های مربوط، این اطلاعات پس از بررسی و پردازش و مکاتبات لازم با زیر بخش‌ها، جمع آوری می‌شود. به عنوان مثال اطلاعات مربوط به آمار عملکرد سال 89 تا تا تاریخ 1/4/90 (با توجه به مبادله اسناد بودجه‌ای در هر سال مالی) به طول می‌انجامد و آمار عملکرد زیر بخش‌ها معمولاً در نیمه دوم سال بعد در اختیار دفتر آمار و فناوری اطلاعات می‌گیرد که پس از بررسی‌های لازم و کنترل اعداد و ارقام مربوطه، نتایج آن در نیمه دوم سال بعد انتشار می‌یابد که این آمارها پس از نهایی شدن توسط واحدهای تخصصی مربوطه، بلافاصله در سایت درج می شود لذا بیان اینکه آمارها حداقل دو سال عقب تر است اصلاً با طرح‌های آمارگیری وزارت جهاد کشاورزی مطابقت ندارد.

همان‌طوری که در همه‌جا برای اجرای طرح‌های آمارگیری، زمان اجرای عملیات میدانی، آموزش عوامل اجرایی طرح، کنترل لازم در حین عملیات میدانی، داده‌آمایی، استخراج اطلاعات نیاز به زمان دارد و چنانچه احتمالاً اشکالی در هر یک از مراحل اجرای طرح پیش بیاید زمان انتشار نتایج را طولانی‌تر می کند که همه اینها ‌باید مدنظر نویسنده محترم قرار می‌گرفت. آمارهای وزارت جهادکشاورزی براساس برنامه از قبل تعیین شده اجرا و پس از بررسی‌های لازم (کنترل و نظارت) استخراج و در اختیار استفاده‌کنندگان قرار می‌گیرد و همواره تلاش بر این است که زمان اجرای طرح تا مرحله انتشار را با توجه به نظارت‌های قانونی که توسط مرکز آمار ایران و وزارت جهادکشاورزی در کل کشور در حین اجرای طرح‌های آمارگیری انجام می‌گیرد کوتاهتر کند.

همچنین در مطلب منعکس شده آن خبرگزاری آورده شده با افتخار مقابل آمارنامه کشاورزی جلد دوم سال 1388 عنوان "جدید" درج شده است که باید گفت منظور از عنوان جدید آمار جدید ارائه شده نبوده بلکه انتشار کتاب جدید است. این کتاب حاوی آمار و اطلاعات عملکرد قریب به 20 زیربخش وزارتخانه است و همانند سالنامه آماری مرکز آمار ایران، پس از یکپارچه سازی و جمعبندی اطلاعات همه زیربخش‌ها انتشار می‌یابد.

همچنین آورده شده برای دسترسی به میانگین قیمت محصولات کشاورزی، نام کاربری و کلمه عبور موردنیاز خواهد بود که متاسفانه توجه نشده است که برای مدیر سیستم و کاربران استانی نام کاربری و کلمه عبور نیاز است. مخاطبان می‌توانند از بخش گزارشات بدون نیاز به نام کاربری و کلمه عبور به اطلاعات موردنظر دسترسی پیدا کنند. در ادامه مطلب منعکس شده توسط آن خبرگزاری آورده شده که چطور می‌توانند با آمارهای تاریخ مصرف گذشته، برنامه‌ریزی‌های طولانی مدت و کوتاه مدت داشته باشند و... که باید گفت هر روز از سوی سازمان‌های دولتی و غیردولتی، پژوهشگران، دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها جهت دریافت فایل اطلاعات مختلف آماری یا همان آمارهای "تاریخ مصرف گذشته" برای انجام کارهای پژوهشی و نگارش پایان‌نامه‌ها به وزارت جهادکشاورزی مراجعه می‌نمایند و هر روز هم تعدادشان بیشتر می شود و حتی همان آمارها برای بررسی و مطالعه سیر زمانی و روند انجام کارهای آماری مورد مراجعه مخاطبان است. در خاتمه دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت جهادکشاورزی از هرگونه پیشنهاد و انتقاد سازنده همه دلسوزان در راستای بهبود تهیه، تولید و انتشار آمار بخش کشاورزی با سعه صدر استقبال می کند.

منبع:www.agri-jahad.ir وزارت جهاد کشاورزی